Solderen op punaises


Met elektronische schakelingen kun je grappige apparaten bouwen. Bovendien leer je al doende iets over elektriciteit, stroomkringen en de werking van elektrische onderdelen. Zonder precies te weten hoe de elektronica werkt kunnen kinderen (klein en groot) een werkende schakeling bouwen door de onderdelen te solderen op een plankje met punaises. De punaises moeten wel van messing gemaakt zijn en geen plastic kapje hebben.

Schakelingen solderen op punaises heeft verschillende voordelen:

  • Het solderen wordt veel gemakkelijker omdat een punaise zich heel makkelijk laat solderen.
  • Door de punaises wordt het werkstuk een stuk groter en dat voorkomt een heleboel gepriegel. Veel elektronica wordt gemonteerd op printplaatjes waarbij de onderdelen heel dicht op elkaar zitten. Dat maakt het solderen lastiger omdat gesmolten soldeertin vaak onbedoeld van het ene onderdeel naar het andere vloeit.
  • De manier waarop de onderdelen met elkaar verbonden zijn wordt heel inzichtelijk. De punaises vormen duidelijke eilandjes waarop verschillende onderdelen letterlijk contact maken met elkaar. Het wordt dus goed zichtbaar hoe de stroom door de onderdelen van de schakeling heen loopt. Op een printplaat is dat niet of nauwelijks zichtbaar.

 

Solderen op punaises-onderdelen

De schakeling van het aanraak-geluid en de muzikale tekening is gemakkelijk op punaises te monteren.

Met een plattegrondje van de schakeling (bijvoorbeeld deze, van het aanraakgeluid en het muzikale potlood) als onderleg-vel kun je precies zien waar de punaises moeten komen en op welke manier de onderdelen een circuit vormen. De plattegrond van de schakeling is dus tegelijk een werkblad met uitleg. Er staat precies op aangegeven welke onderdelen moeten worden gebruikt en waar ze geplaatst moeten worden.

Drawdio-aanraakgeluid-TK2020-klein- 016

De plattegrond van de schakeling voor aanraakgeluid en daarboven het gemaakte “apparaat”.

Tips voor het solderen op punaises

  • Gebruik plankjes van grenenhout of multiplex. MDF is te hard, daar kunnen de punaises moeilijk in worden geprikt.
  • Knip de plattegrond uit en leg die op het plankje. Duw dan de punaises op de aangegeven plaatsen door de plattegrond in het plankje.

Drawdio-aanraakgeluid-TK2020-klein- 005

  • Stel de temperatuur van de soldeerbout in op 325 °C (als dat kan).  Smelt dan een dun laagje soldeertin op de kop van de punaises.
  • Verhit met de soldeerbout eerst de kop van de punaise. Voeg pas soldeertin toe als dat gemakkelijk smelt en over de punaise heen vloeit. (Gouden regel bij solderen: Eérst verhitten, dan pas soldeertin toevoegen).
Drawdio-aanraakgeluid-TK2020-klein- 008

Vertinde punaises. Let erop dat de punaise heet genoeg wordt, zodat het soldeertin goed over de kop van de punaise vloeit.

  • Als alle punaises zijn vertind kunnen de onderdelen worden gesoldeerd zonder extra soldeertin. Er zit al genoeg tin op de kop van de punaise. Je hoeft die alleen opnieuw te smelten met de soldeerbout.
Thumbnail solderen op punaises-v2

Door het tin op de punaise opnieuw te smelten kun je onderdelen heel gemakkelijk vastzetten.

Laat je niet afschrikken als je niet precies weet hoe een elektronische schakeling werkt. Het maken van de schakeling en de kick die kinderen krijgen als die echt werkt is ook al heel leerzaam. Eén van de leuke dingen van elektronica is dat je niet precies hoeft te begrijpen hoe iets werkt, maar dat je toch een heel grappig of bijzonder apparaat zelf kunt maken.

Heel veel elektronica-onderdelen laten zich makkelijk op punaises solderen: weerstanden, condensatoren en transistoren bijvoorbeeld. Eigenlijk alle onderdelen met twee of drie pootjes. Alleen ic-tjes (“chips”) met 8 of meer pootjes zijn wat lastiger, omdat de pootjes te dicht op elkaar zitten.

Onderwerpen: , , ,
Categorieën: Doe-lessen, basisonderwijs, groep 7 en 8, natuurkunde, voortgezet onderwijs, onderbouw h/v, techniek, voortgezet onderwijs, vmbo, voortgezet onderwijs

3 gedachten over “Solderen op punaises”

  1. Vincent Rondwijk schreef:

    Bedankt voor het delen van dit artikel over solderen op punaises. Ik ga het met mijn zoon uitproberen. Hij is erg geïnteresseerd in het bouwen van apparaatjes en zoekt hier vaak naar op het internet. Dit kan een goede eerste oefening zijn omdat het gemakkelijker is dan het werken met een printplaat.

  2. Geert Toussaint schreef:

    Top . Zo kan een man van 68 jaar zijn hobby van solderen uitbreiden .

    1. Ynze schreef:

      Helemaal goed 🙂

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *