Gist is vreemd spul. Het heeft een vreemde geur, de bakker gebruikt het om brood luchtig te maken, en het is ook nodig om alcohol te maken in bier. Hoe zit dat? En als je pizzadeeg maakt moet dat altijd op een warme plek “rijzen”. Waarom??
Er zijn twee werkbladen met proefjes over gist:
Proefje 1 “Wat eet gist graag”
Tijdsduur: 15-25 minuten
Wat kun je leren van dit proefje:
Je leert hoe je een antwoord kunt vinden op de vraag wat gist graag eet. Je gaat kleine hoeveelheden afmeten. Je gaat waarnemingen doen aan gist (met je neus, je vingers en je ogen!). Je kunt een tabel gebruiken om je waarnemingen netjes op een rijtje te zetten.
Benodigdheden:
- 5 reageerbuizen in een rekje, of 5 doorzichtige plastic bekertjes
- “voedsel” voor gist om mee te experimenteren: brood, hagelslag, suiker, zout, melk, enz.
- stickertjes of papieren plakband om etiketjes te maken voor de reageerbuizen / bekertjes
Proefje 2 “Wat is een fijne temperatuur voor gist”
Tijdsduur: 25-30 minuten
Wat kun je leren van dit proefje:
Je gaat op zoek naar een antwoord op de vraag welke temperatuur gist prettig vindt. Je gaat de temperatuur van water meten of schatten. Je gaat een tabel gebruiken om je waarnemingen netjes op een rij te zetten.
Begeleiding van leerkracht:
Bij dit proefje werk je met koud, warm (40°C) en heet water (70°C). Begeleiding is daarbij nodig, voor de veiligheid! De temperaturen hoeven niet precies gehaald te worden. Voor warm water kunnen leerlingen hun vingers gebruiken als thermometer: als ze hun vingers nog net onder de waterstraal kunnen houden, is het ongeveer 40°C (meestal iets minder). Heet water is water dat uit de rode kraan komt: te heet om met je vingers te voelen dus.
Benodigdheden:
- 3 reageerbuizen in een rekje, of 3 frisdrankflesjes
- ballonnen
- warm en koud water
- eventueel een thermometer
- “voedsel” waarvan je weet dat gist dat lekker vindt
Vervolg-activiteit: Maak eens pizza’s met de klas, of brood! Wel zelf het deeg maken natuurlijk, mèt gist! 🙂
Klik op de afbeeldingen hieronder (of hier en hier) om de werkbladen te downloaden.
Werkblad “Wat eet gist het liefste?”
Werkblad “Welke temperatuur vindt gist het prettigste”
(advertentie)
Onderwerpen: alcohol, CO2, gist, schimmel, temperatuur, warmte
Categorieën: basisonderwijs, biologie, basisonderwijs, groep 7 en 8, natuur, voortgezet onderwijs, onderbouw h/v, Proefjes die Boem Doen, scheikunde, voortgezet onderwijs, vmbo, voortgezet onderwijs